Ньурба дэлэгээссийэтэ Намҥа уонна Чурапчыга сылдьан, олохтоох производствоны кытта билистэ

Кулун тутарга Ньурба улууһун улахан дэлэгээссийэтэ тыа сирин сайыннарыыга өрөспүүбүкэҕэ бастыҥ үлэлээх Нам уонна Чурапчы улуустарыгар сылдьан, олохторун-дьаһахтарын, үлэлэрин-хамнастарын билсэн, уопут атастаһан кэллэ. Бу иннинэ маннык хабааннаах сырыы биһиги өттүбүтүттэн Сунтаар улууhугар буолбута.

1700 киһи нэһилиэнньэлээх I-Хомустаахха олохтоохтор хото сылгыны тутар буолан эрэллэр. 130 биэлээх «Дайар» сылгы кооператива, «Күн тыкта» диэн өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр брендэлээх саха мүөтүн оҥорор ИП И.Солдатова тахсыылаахтык үлэлииллэр. Кооператив сылга 960 кг мүөтү ылары ситиспит. Оттон оскуола пасекатыгар үөрэнээччилэр үлэлэһэн ааспыт сылга 46 кг мүөтү ылбыттар. 

Салгыы улуус биир кэлим «Эрэл» ТХПК салайааччыта  К.Н. Протопопов   34 мөл. солк. тутуллубут (онтон 25 мөл. солк. өрөспүүбүлүкэ бюджетыттан көрүллүбүт), климаты хонтуруолуур икки прибор көмөтүнэн 1000 тн хортуоппуйу, хаппыыстаны харайар кыамталаах овощехранилищены, 15 мөл. солк., күҥҥэ 23 төбөнү астыыр-үөллүүр сүөһү өлөрөр сыаҕы көрдөрдө. Сүөһүнү чиэппэрдээн, буотараҕын сууйа-сотон таһаарар убойнай сыахтан эт ас переработкаҕа производственнай сыахха ыытыллар. Кэтэх сүөһүлээхтэргэ эмиэ өҥө оҥоһуллар, биир сүөһү астааһына 3000 солк. турар.

Хас сылдьыбыт эбийиэктэригэр Ньурба улууһун нэһилиэктэрин баһылыктара интэриэһиргээбит ыйытыыларын биэрдилэр, санаа атастастылар.

Нам улууһун дьаһалтатыгар буолбут «төгүрүк остуолга» управлениелар, отделлар салайааччылара, депутаттар сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ, нэһилиэктэр баһылыктара кытыннылар, үлэни-хамнаһы билиһиннэрдилэр, ыйытыыларга эппиэттээтилэр. Бордоҥ нэһилиэгин баһылыга  Н.С. Петрова , ИСУ салайааччыта  М.С. Семенов , Нам улууһугар баһылык бастакы солб. үс сыл үлэлээбит  А.Я. Яковлев   тыл эттилэр, махталларын биллэрдилэр. Наталья Семеновна Нам туруу үлэһит дьоннооҕун Маалыкайга олохсуйбут Нам улууһуттан төрүттээх  Вера Григорьевна Соловьева   холобуругар көрөрүн бэлиэтээтэ. Ньурба улууһун баһылыга  А.М. Иннокентьев   Нам улууһун дьонун-сэргэтин аҕа баһылыктара  А.П. Атласов   СӨ тыатын хаһаайыстыбатын миниистиринэн анаммытынан эҕэрдэлээтэ, бу анааһын Нам улууһун дьонун-сэргэтин уопсай ситиһиилээх үлэтин түмүгэ буоларын бэлиэтээтэ, Ньурба улууһун социальнай-экономическай балаһыанньатын туһунан сиһилии кэпсээтэ уонна махтанан туран, Нам дэлэгээссийэтин Ньурбаҕа ыҥырда. Улуус баһылыгын э.т.  Е.Е. Гоголевы   кытта Илгэ чорооннорунан атастылар, инники бииргэ үлэлээһиҥҥэ эрэллэрин биллэрдилэр.

Салгыы Чурапчы улууһугар  Мугудай нэһилиэгин Маралаайы с. тиийэбит. Киириигэ ыччаты тыа сиригэр олохтуур сыаллаах төрүттэммит «Чараҥ» аграрнай кластер гаас ситимигэр холбоммут олорор кыбаарталын 23 толору хааччыллыылаах саҥа тупсаҕай дьиэлэрэ көстөллөр. Кластер «2014-2017 с.с. уонна 2020 с. диэри кэмҥэ тыа сирин территорияларын туруктаах сайдыыта» ФКБ уонна «Хаһаайыннааһын аччыгый формаларын өйөөһүн» хос бырагырааманан 2015 с. тутуллубут. Биһигини нэһилиэк баһылыга  К.И. Пермяков,   олохтоохтор саламааттаах алаадьынан айах тутан көрүстүлэр. Оттон чугас турар ас-үөл кэмбинээтин Чурапчы улууһун баһылыга  А.Т. Ноговицын,   Арассыыйаҕа биллэр улуус биир кэлим «Чурапчы» ТХПК салайааччыта  Н.А. Аржаков көрдөрдүлэр. Үүтү астыыр голландскай, Арассыыйа тэриллэрэ тураллар, күҥҥэ 8 тн араас үүт ас бэлэмнэнэр. Артезианскай уулаах 637 м дириҥнээх скважинаттан ылан, «Мугудайаква» ыраас ууну фасовкалаан атыылыыллар. Агрокластерга киирэн, тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар 30-ча саастаах 11 эдэр дьонтон  С.Г. Корякин, В.В. Попов, В.В. Баишев   уо.д.а. кэлбиттэр, бары үрдүк үөрэхтээхтэр, 120 төбөҕө тиийэр ынах сүөһү иитиитинэн, сүөһү сиир аһын бэлэмнээһининэн таһаарыылаахтык дьарыктаналлар. Дьиэнэн-уотунан ИЖС чэрчитинэн хааччыллыбыттар, интернет түргэн ситимэ, күүстээх уот — кинилэр дьаһалларыгар киирбит. Үксүлэрэ олохтоохтор, итиэннэ Кэбээйиттэн, Мукучуттан, Покровскайтан кэлбит ыччаттар бааллар.

«Чурапчы» ТХПК уопсастыбаннай уонна оскуола оҕотун аһылыгын кэмбинээтигэр халбаһы оҥорор, эти астыыр сыаҕын, 80 тн эт, арыы ууруллар булууһу көрдүбүт. Эт-үүт ас оҥоруутун толору баһылаабыт улууска биир улахан соҕотуопка уонна переработка тэрилтэтигэр, икки пищекомбинакка сылга 190 тн эт, 7600 тн үүт, 230 тн арыы астанан тахсар. Манна даҕатан эттэххэ, Чурапчы улууһугар өрөспүүбүлүкэҕэ саамай элбэх ынах-сылгы сүөһү баар: 20484 ынах сүөһү (Мэҥэ-Хаҥалас кэнниттэн), 17498 сылгы.

Москва, Санкт-Петербург к.к. ыытыллар быыстапка-дьаарбаҥкаларга көмүс мэтээллэри ылар кооператив бородууксуйата Мииринэйгэ, хоту улуустарга тиийэ атыыланар. ТХПК нэһилиэнньэҕэ сибиинньэни, кууруссаны аҕалан туттарбыт үүттэрин харчытын суотугар атыылыыр. Билигин реконструкцияҕа, тэрили саҥардыыга ылсыахтаахтарын кэпсээтилэр.

Чурапчыга сырыы улуус дьаһалтатыгар «төгүрүк остуолунан» түмүктэннэ. Чурапчы улууһун баһылыга А.Т. Ноговицын 2014-2020 с.с. нэһилиэк олоҕун бары эйгэлэрин хабан сайыннарар «Кооперация төрүтүгэр Мындаҕаайы сэлиэнньэтин кластернай сайдыыта» бырайыагын кытта билиһиннэрдэ, уопут атастаһыытын бэрээдэгинэн балаһыанньатын Ньурба дэлэгээссийэтигэр туттарда. Ньурба уонна Чурапчы улуустарын аҕа баһылыктара Саха сирэ сайдарын туһугар сибээстэрин быспакка биир санаанан үлэлэһэргэ кэпсэтистилэр. А.М. Иннокентьев Илгэ Чороонун туттарда уонна Чурапчы дэлэгээссийэтин Ньурбаҕа ыҥырда. Оттон А.Т. Ноговицын улуус олоҕун сырдатар сурунааллары, өйдөбүнньүк бэлэхтэри туттарда.

Раиса НИКИФОРОВА, "Ньурба" хаһыат

 

 
 
По теме
Вилюйский район: Совместные рейды с МТПК - Противопожарная служба Пожарные и инструкторы противопожарной профилактики ОГПС РС(Я) №15 по МО «Вилюйский улус (район)» активно проводят инструктажи по пожарной безопасности.
Противопожарная служба
Сильный ветер и метель - Нерюнгринский район ПО ПРОГНОЗУ ФГБУ «ЯУГМС»: ближайшие сутки, 30 марта в Нерюнгринском районе, сохраниться сильный ветер с порывами до 15-20 м/с, метель.
Нерюнгринский район
В Якутской гордуме: поддержка участников СВО и их семей и вопросы школьной медицины - ИА SakhaLife.Ru В Якутской гордуме в новом созыве проведена структурная реорганизация — вместо одной комиссии по соцполитике сейчас действуют две — по социальной поддержке и охране здоровья граждан и по образованию, культуре и детству.
ИА SakhaLife.Ru
Фотофакт: Историк Пантелеймон Петров на открытии выставки со своей первой учительницей - ИА SakhaLife.Ru Кандидат исторических наук Пантелеймон ПЕТРОВ со своей первой учительницей Варварой Сергеевной ЗВЕРЕВОЙ на открытии своей выставки, посвященной 75-летию учёного, эксперта по истории города Якутска.
ИА SakhaLife.Ru
Названы лауреаты премии «Күн Өркөн» - ИА SakhaLife.Ru XXXI гала-концерт колледжа культуры и X I церемония вручения премии «Күн Өркөн» 28 марта 2024 г. в Якутске состоялся гала-концерт студентов Якутского колледжа культуры и искусств им.
ИА SakhaLife.Ru
В Якутске состоялся I Открытый конкурс исполнителей на кылыһах кырыымпе - Министерство культуры        28 марта с.г. состоялся I Открытый конкурс исполнителей на кылыһах-кырыымпе, посвящённый 10-летию ансамбля якутских инструментов "КЫЛ САХА" Национального театра танца РС (Я) им.
Министерство культуры